Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008

Περί Πολιτισμού


Δύσκολο να ορίσεις τι ακριβώς συμπεριλαμβάνει η λέξη πολιτισμός. Ένα από τα βασικά στοιχεία, για μένα τουλάχιστον, είναι η συμπεριφορά ενός ανθρώπου απέναντι στους άλλους όταν αυτός έχει εξουσία επάνω τους. Και όσο περισσότερη εξουσία έχει τόσο περισσότερο φαίνεται η πραγματική του φύση. Από την άλλη, εμείς οι νεώτεροι Έλληνες φαίνεται να έχουμε ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας (όσον αφορά τον πολιτισμό) σε σχέση με τον Δυτικό κόσμο. Ας εξετάσουμε λοιπόν βάσει του κριτηρίου που προαναφέραμε, ποιος είναι λιγότερο πολιτισμένος, οι Έλληνες ή οι Δυτικοευρωπαίοι.


Έχουμε από την μία μεριά τους «πολιτισμένους» Άγγλους που ταξίδεψαν στα πέρατα του κόσμου και ίδρυσαν αποικίες. Όπου και να πήγαν, οι ιθαγενείς τους μίσησαν εξ’ αιτίας των αποτρόπαιων πράξεών τους εις βάρος των ιθαγενών. Από την άλλη έχουμε τους αρχαίους Έλληνες που ταξίδεψαν υπό την ηγεσία του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι τις Ινδίες, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα οι λαοί αυτοί να τρέφουν ιδιαίτερη αγάπη και εκτίμηση προς εμάς. Η φοβερή ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι στην εποχή μας τολμούν μερικοί Δυτικοί να αποκαλούν τον Μέγα Αλέξανδρο «σφαγέα των λαών».


Ας μην ξεχνάμε ότι τον Παρθενώνα, το σύμβολο του Δυτικού πολιτισμού, έστεκε άθικτο μέχρι την περίοδο της τουρκοκρατίας. Τότε ήταν που οι Ευρωπαίοι Ενετοί βομβάρδισαν την ακρόπολη και κατέστρεψαν εν μέρει τον αρχαίο ναό. Το αριστούργημα αυτό που ήταν άθικτο για πάνω από 1.000 χρόνια, το οποίο σεβάστηκαν τόσο οι Τούρκοι όσο και όλοι οι υπόλοιποι βάρβαροι λαοί που πέρασαν από αυτόν εδώ τον τόπο, κατέληξε να βομβαρδιστεί από τους «πολιτισμένους» Ενετούς. Ποιος το περίμενε...


Ας θυμηθούμε και τις γενοκτονίες που διέπραξαν οι Δυτικοί. Όλοι σχεδόν οι αυτόχθονες πληθυσμοί της Βορείου και Νοτίου Αμερικής καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ολόκληροι πολιτισμοί χιλιετιών χάθηκαν μέσα σε λίγα χρόνια από το πρόσωπο της γής, με μόνο μερικούς Ινδιάνους να καταφέρουν να επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Τα εγκλήματα πολέμου, με βασικό πρωταγωνιστή τους βομβαρδισμούς αμάχων πληθυσμών – πάντοτε επίτηδες φυσικά – έχουν γίνει πια υπόθεση ρουτίνας. Οι «καλοί και αγαθοί» σύμμαχοι προς το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου – όταν οι Γερμανοί είχαν αρχίσει να χάνουν και συνεπώς δεν υπήρχε καν ανάγκη – βομβάρδισαν ουκ ολίγες Γερμανικές πόλεις όπου δεν υπήρχαν φυσικά στρατιωτικοί στόχοι. Το ευγενές έργο των Γερμανών και των συμμάχων της τότε εποχής έχουν επωμιστεί στην εποχή μας κυρίως οι Αμερικανοί.


Πολλές φορές στην ιστορία θα βρούμε λαούς που ανάγκασαν – ή τουλάχιστον προσπάθησαν – άλλους λαούς να πολεμήσουν με την βία για λογαριασμό τους. Το προσπάθησαν και οι Γερμανοί με εμάς κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο. Πιο γνωστό παράδειγμα σε εμάς παρόμοιας συμπεριφοράς είναι τα παιδομαζώματα που έκαναν οι Τούρκοι. Βάζοντας παιδιά να σφάζουν εν αγνοία τους, τους ίδιους τους συγγενείς τους. Αντιθέτως οι Πέρσες οικειοθελώς κατατάχτηκαν στον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, νιώθοντας μάλιστα και υπερηφάνεια για την τιμή αυτή (όπως την θεωρούσαν). Ποτέ σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία δεν διανοήθηκαν οι Έλληνες να κάνουν κάτι τόσο αισχρό.


Στην Αφρική οι Δυτικοί, ειδικά οι Άγγλοι και οι Βέλγοι, φέρονταν τόσο απάνθρωπα στους ντόπιους, που πλέον οι μαύροι κάτοικοι των χωρών αυτών είναι πρόθυμοι να σκοτώσουν έναν λευκό, χωρίς να τους έχει κάνει ποτέ τίποτα ο συγκεκριμένος άνθρωπος, απλά και μόνο επειδή είναι λευκός. Αυτή είναι η μεγάλη κληρονομιά που άφησαν πίσω τους οι «πολιτισμένοι» Δυτικοί. Πόσο τραγική εικόνα, ειδικά αν την αντιπαραβάλουμε με αυτήν της αγάπης και του θαυμασμού που τρέφουν οι άνθρωποι της Ανατολής προς το πρόσωπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μπορεί να φανταστεί κανείς αλήθεια έναν Νοτιοαφρικανό να υπερηφανεύεται ότι είναι απόγονος των Δυτικών όπως υπερηφανεύονται οι λαοί της Ασίας ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου;


Τέλος να αναφέρουμε τον ρατσισμό. Υπάρχουν Ευρωπαϊκές χώρες στην οποία οι μετανάστες είναι – συγκριτικώς πάντα – πολύ περισσότεροι από ότι στην Ελλάδα, αλλά παρόλα αυτά τα κρούσματα ρατσισμού εκεί είναι απείρως περισσότερα και εντονότερα. Μιλάμε για πραγματικό ρατσισμό, όχι αυτό που θεωρούμε στην Ελλάδα ως ρατσισμό. Και μιλάμε για μετανάστες που έχουν εισέλθει νομίμως στην χώρα και όχι παρανόμως (λαθρομετανάστες δηλαδή) όπως είναι οι περισσότεροι στην χώρα μας. Οι εδώ συνθήκες θα ήταν αρκετές να ξεκινήσουν κυριολεκτικά λαϊκή επανάσταση σε κάποιες άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.


Άρα λοιπόν μπορεί κανείς να αναλογιστεί πόσο πολιτισμένοι είναι πραγματικά οι Δυτικοί και πόσο πολιτισμένοι είμαστε εμείς οι Έλληνες. Το μόνο που απομένει είναι να το συνειδητοποιήσουμε και να σταματήσουμε να νιώθουμε κατωτερότητα έναντι στους υπόλοιπους Ευρωπαίους...


3 σχόλια:

Vater Panajiotis είπε...

Συγνώμη αλλά οι "καλοί και αγαθοί Σύμμαχοι" είχαν βομβαρδιστεί ανηλεώς από τους ναζιστικούς τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους. Ούτε μέσα στο Λονδίνο υπήρχαν στρατιωτικές εγκαταστάσεις αλλά οι Γερμανοί το ισοπέδωσαν. Οι Άγγλοι τι έπρεπε να κάνουν; Τον τζεντλεμαν; Μήπως έγραψες σοφιστεία;

Vater Panajiotis είπε...

Νομίζω πως είναι από τα ελάχιστα άρθρα που μπάζει από παντού. Πολιτισμός δεν είναι μόνο ο Μ.Αλέξανδρος, είναι και να μην πετάς τα σκουπίδια στο δρόμο, να μιλάς ευγενικά, να πληρώνεις τους φόρους, να έχεις αξιοπρεπη εκπαίδευση κλπ. Και σε αυτά είμαστε ανύπαρκτοι.

Alexandros Angelis είπε...

Φίλε Παναγιώτη,

Καταρχάς στην αρχή του άρθρου γράφω "Δύσκολο να ορίσεις τι ακριβώς συμπεριλαμβάνει η λέξη πολιτισμός." και το πιστεύω πραγματικά. Για παράδειγμα αν θεωρήσεις ότι η φιλοξενία είναι στοιχείο που δείχνει ότι έχεις πολιτισμό, τότε πράγματι οι Έλληνες (μιλώντας για την πλειοψηφία πάντα) είμαστε πολιτισμένος λαός. Εάν όμως θεωρήσεις ότι το να μην είσαι ευγενικός είναι στοιχείο που δείχνει έλλειψη πολιτισμού (που είναι πράγματι), τότε σαφέστατα οι Έλληνες είμαστε απολίτιστος λαός. Ειλικρινά δεν έχω βρεί κάποιο κριτήριο ώστε να μπορέσω να ορίσω απόλυτα ποιος είναι πολιτισμένος και ποιος όχι. Άλλα δείχνουν ότι είμαστε πολιτισμένοι και άλλα όχι, άρα αν θές να βγάλεις ένα τελικό συμπέρασμα θα πρέπει να ζυγίσεις όλα τα επι μέρους στοιχεία που πιστεύεις ότι αντικατοπτρίζουν το επίπεδο πολιτισμού ενός λαού και να κρίνεις. Σε αυτό που λές δεν θα διαφωνήσω λοιπόν καθόλου.

Όσον αφορά τους Άγγλους και τους Γερμανούς δεν θα συμφωνήσω όμως. Αιτιολογώ την πράξη τους, επειδή ήταν αντίποινα στην Γερμανική βαρβαρότητα, αλλά δεν μπορώ να την δικαιολογήσω. Δηλαδή εάν ο εχθρός χτυπήσει άμαχο πληθυσμό έχω αυτομάτως το δικαίωμα να το κάνω και εγώ; Εάν ο άλλος είναι εγκληματίας πολέμου πρέπει και εγώ να γίνω εγκληματίας πολέμου; Πιστεύω ακράδαντα πώς όχι. Μην ξεχνάς πώς όταν οι Άγγλοι και οι υπόλοιποι σύμμαχοι βομβάρδιζαν άμαχο Γερμανικό πληθυσμό είχαν στην ουσία ήδη κερδίσει τον πόλεμο, επομένως δεν είχαν καμμία ανάγκη να κάνουν ότι έκαναν. Ήταν καθαρά μία πράξη εκδίκησης. Έχει λογική η πράξη αυτή, αλλά εγώ προσωπικά δεν μπορώ να την εγκρίνω. Ελπίζω να ξεκαθάρισα την θέση μου.

Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο!