Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

Γιατί η Ελληνική Οικογένεια δεν τα Βγάζει Πέρα


Αμφιβάλει κανείς ότι το επίπεδο ζωής των Ελλήνων είναι σήμερα πολύ υψηλότερο από ότι ήταν πριν μερικές δεκαετίες; Προφανώς όχι και αυτό φαίνεται από τον τρόπο ζωής μας, από την διατροφή μας, από τα σπίτια μας, από παντού. Και όμως η μέση ελληνική οικογένεια δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα. Πρόσφατα μου έλεγε ένας οδηγός ταξί «100 Ευρώ μεροκάματο παίρνω, πού να τα βγάλω πέρα;». Δηλαδή μιλάμε για έναν μισθό περίπου 3.000 Ευρώ τον μήνα, κι όμως ισχυρίζεται ότι δεν βγαίνει. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ο Έλληνας έχει συνηθίσει σε έναν τρόπο ζωής που ούτε του αξίζει αλλά ούτε καν – και αυτό είναι το σημαντικότερο – μπορεί να τον διατηρήσει για πολύ. Εάν θέλεις να αγοράσεις ένα αυτοκίνητο για το παιδί σου (για να μην χρησιμοποιεί τις συγκοινωνίες), εάν θέλεις να πηγαίνεις και τις διακοπές σου, εάν θέλεις και να ψωνίζεις μόνο γνωστές – και ακριβές – μάρκες ρούχων, εάν θέλεις και να τρως όλη την ώρα κρέας αντί και κανένα όσπριο, εάν θέλεις και να βγαίνεις συχνά έξω, εάν και όλη την ώρα παραγγέλνεις φαγητό απ’ έξω επειδή είτε βαριέσαι να μαγειρέψεις είτε τα παιδιά αρνούνται να φάνε οτιδήποτε εκτός από σουβλάκι ή πίτσα, ε τότε ναι, πού να βγάλεις πέρα τον μήνα, όσα χρήματα και αν βγάζεις;

Συνεπώς η πρώτη αιτία του προβλήματος είναι ότι ο Έλληνας έχει καλομάθει και δεν θέλει να αναγκαστεί να επιλέξει ανάμεσα σε κάποιες από τις επιθυμίες του. Τα θέλει όλα και θα κάνει ότι μπορεί για να τα αποκτήσει, ακόμα και αν αυτό σημαίνει είτε να δανειστεί (εορτοδάνειο, διακοποδάνειο, καταναλωτικό δάνειο και πάει λέγοντας) είτε να μην βγάζει δεκάρα στην άκρη. Βέβαια αυτή η τάση ενισχύεται από τα πρότυπα και την εικόνα ολόκληρης της κοινωνίας. Είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να κυκλοφορούν στο σχολείο τα άλλα παιδιά με ρούχα μάρκες και το δικό μας όχι; Απαράδεκτο. Είναι δυνατόν να παίρνουν όλοι οι γείτονες καινούργια αυτοκίνητα και εμείς να κυκλοφορούμε ακόμα με το σαραβαλάκι; Αδιανόητο. Δεν εξετάζει κανείς φυσικά τους λόγους που ο γείτονας έχει νέο αμάξι. Μπορεί π.χ. να είναι ο οδηγός ταξί που βγάζει τα 3.000 Ευρώ τον μήνα, αλλά αυτό δεν έχει καμμία σημασία για τους γύρω που παρακολουθούν. Τους γεννάται η ακατανίκητη ανάγκη να τον μιμηθούν. Και ξεκινάει έτσι ένας καταστροφικός φαύλος κύκλος.

Η δεύτερη αιτία του προβλήματος είναι ότι οι γονείς, άθελά τους, καταστρέφουν τα παιδιά τους. Πώς τα καταστρέφουν; Τους δίνουν τα πάντα στο πιάτο έτοιμα χωρίς το παιδί να αναγκαστεί να κοπιάσει για να αποκτήσει κάτι. Για παράδειγμα, τι θα πάθει το παιδί εάν κυκλοφορήσει και μερικά χρόνια με τα λεωφορεία αντί να του αγοράσει ο γονιός αυτοκίνητο; Μάλιστα θα το πονάει περισσότερο το αυτοκίνητο επειδή θα έχει μαζέψει τα χρήματα με τον κόπο του και θα έχει δεί και πώς είναι να μην έχεις αμάξι. Πώς να χτίσει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση ένα νέο παιδί όταν δεν έχει καταφέρει κάτι σημαντικό με τις δικές του δυνάμεις; Πώς να μάθει αυτοσυγκράτηση και υπομονή όταν έχει στα πόδια του αμέσως ότι θελήσει; Πώς να μάθει την αξία των χρημάτων όταν κάθε φορά που απλώνει το χέρι ο γονιός του δίνει χρήματα χωρίς να έχει πρώτα κοπιάσει για αυτά; Άρα λοιπόν όταν το «παιδί» φτάνει συχνά στα 30 του, δεν έχει δουλέψει ποτέ και κυκλοφορεί στις καφετέριες με χρήματα των γονιών, αυτό αποτελεί ένα επιπλέον οικονομικό βάρος για τους γονείς.

Φυσικά παίζει ρόλο και η τάση του Έλληνα πάντοτε να κλαίγεται, ακόμα και όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά για αυτόν. Για παράδειγμα, πότε έχει ρωτήσει κάποιος έναν ελεύθερο επαγγελματία για το πώς πάνε οι δουλειές και έχει λάβει την απάντηση ότι όλα πηγαίνουν πολύ καλά; Δυστυχώς αυτό είναι ένα διαχρονικό στοιχείο της κουλτούρας μας, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε. Όμως δεν είναι μόνο αυτό αλλά, όπως ήδη αναλύσαμε, πράγματι ο κόσμος δεν βγαίνει. Είναι λογικό, εφόσον όσα χρήματα και να παίρνει κανείς δεν του φτάνουν καθώς δημιουργεί νέες ανάγκες προσαρμόζοντας το βιοτικό του επίπεδο στα νέα έσοδά του. Δεν είναι φυσιολογικό όμως να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Πάντοτε συνέβαινε και παντού. Η διαφορά είναι ότι τώρα γίνεται με ακραίο τρόπο. Παλιότερα η φτώχια μας μάς προστάτευε ενώ τώρα η επιλογή του εύκολου δανεισμού (τραπεζικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, κτλ) είναι υπερβολικά ελκυστική. Ο μέσος άνθρωπος όμως δεν έχει ούτε την σύνεση ούτε την αυτοσυγκράτηση να μην κάνει κατάχρηση του δανεισμού. Είναι σαν να δίνεις σε μικρά παιδιά από ένα τεράστιο κουτί με σοκολάτες. Θα δείξουν αυτοσυγκράτηση τρώγοντας λίγο κάθε μέρα ή θα φάνε αμέσως μέχρι σκασμού κάνοντας ζημιά στους εαυτούς τους;

Ποια είναι λοιπόν η λύση στο πρόβλημά μας; Ή το κράτος, σαν γονέας, θα προσπαθήσει να μας καθοδηγήσει και να μας προστατέψει ή θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να γίνουμε πιο υπεύθυνοι. Το καλύτερο θα ήταν να γίνουν και τα δύο, αλλά επειδή στην περίπτωσή μας μιλάμε για το ελληνικό κράτος, είναι προφανές ότι μπορούμε να βασιστούμε μόνο στους εαυτούς μας. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να είμαστε αυτάρκεις και να αντιστεκόμαστε στους πειρασμούς. Πρέπει να μάθουμε να επιλέγουμε και να μην τα θέλουμε όλα δικά μας. Πρέπει να μάθουμε να δίνουμε σημασία στα σημαντικά πράγματα και ότι στα ανούσια (αμάξια, ρούχα, κτλ) προσπαθώντας να εντυπωσιάσουμε τους γύρω μας. Και μάλιστα πρέπει να περιφρονούμε όσους το κάνουν αυτό αντί να τους θαυμάζουμε / ζηλεύουμε. Πρέπει με λίγα λόγια να γίνουμε λίγο περισσότερο… Σπαρτιάτες θα έλεγα. Και κυρίως πρέπει να γίνουμε πιο ώριμοι και πιο σοβαροί. Εάν δεν το κάνουμε δεν πειράζει, ο γκρεμός είναι μπροστά και μας περιμένει.

Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2010

Η Σημασία του Δημοψηφίσματος


Φαντάζομαι ότι μέχρι τώρα δεν υπάρχει κανένας που να μην έχει ακουστά το αίτημα του δημοψηφίσματος περί της απόδοσης ιθαγένειας στους μετανάστες. Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι από μόνο του εξαιρετικά σοβαρό, αλλά η σημασία του δημοψηφίσματος εν γένει είναι πολύ βαθύτερη από όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως.

Όσο περίεργο και αν ακούγεται, το δημοψήφισμα είναι μία τεράστια ευκαιρία, ίσως η μοναδική, να αλλάξουν τα πράγματα στην χώρα μας. Όχι μόνο όσον αφορά το θέμα του δημοψηφίσματος, το θέμα της ιθαγένειας στην προκειμένη περίπτωση. Αυτό είναι το λιγότερο. Όταν λέω να αλλάξουν τα πράγματα εννοώ την ψυχολογία των πολιτών, τον τρόπο που ενεργούν, ακόμα και τον τρόπο που σκέφτονται. Τι ακριβώς εννοώ; Όλοι παραδέχονται ότι ο κόσμος έχει εμπέσει σε μία απάθεια (ειδικά η νεολαία), θεωρεί ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να αλλάξουν τα πράγματα, δεν έχει εμπιστοσύνη στους πολιτικούς, κτλ.

Με το που θα γίνει έστω ένα δημοψήφισμα όλα αυτά θα αλλάξουν. Ο απλός πολίτης θα νιώσει ότι συναποφασίζει στα θέματα της πολιτείας και συνεπώς θα νιώσει πραγματικά κομμάτι της πολιτείας αυτής. Έτσι αντί να βλέπει το κράτος ως μία σχεδόν εχθρική οντότητα θα νιώσει ότι το κράτος είναι δικό του. Θα αναγκαστεί να αναλάβει τις ευθύνες του και επομένως θα γίνει καλύτερος πολίτης. Η αρνητική ενέργεια του Έλληνα ωχαδελφιστή θα μετατραπεί αυτομάτως σε μία δημιουργική τάση. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι μόλις ο απλός Έλληνας διαπιστώσει ότι μπορεί να επιβάλει την θέλησή του στην εξουσία θα συνειδητοποιήσει πραγματικά πόση δύναμη έχει. Κατά συνέπεια από απλός νεοέλληνας ανθρωπάκος θα μεταμορφωθεί σε περήφανο Έλληνα.

Το βασικό επιχείρημα κατά των δημοψηφισμάτων είναι σε γενικές γραμμές ότι ο λαός δεν είναι αρκετά ώριμος ώστε να αποφασίζει για τα σοβαρά θέματα. Αναρωτηθείτε όμως το εξής: ο λαός είναι αρκετά ώριμος για να αποφασίζει ποιος θα τον κυβερνάει αλλά δεν είναι αρκετά ώριμος για να αποφασίζει για οποιοδήποτε άλλο θέμα; Εκτός πια αν υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι η απόφαση για το ποιος θα κυβερνάει την χώρα δεν είναι σημαντική. Αμέσως αντιλαμβάνεται κανείς ότι το επιχείρημα αυτό είναι μία φασιστικής λογικής φτηνή και απελπισμένη δικαιολογία. Αλλά έστω ότι ο λαός θα κάνει και λάθη εάν πάρει την εξουσία στα χέρια του. Μήπως σήμερα οι πολιτικοί δεν κάνουν λάθη; Τόσα χρόνια πάμε από το κακό στο χειρότερο ακριβώς επειδή οι πολιτικοί που μας κυβερνούν έχουν κάνει σωρεία λαθών. Δύσκολο να τα καταφέρει κάποιος χειρότερα...

Αυτή όμως η αμφιβολία για την ικανότητα του λαού να αποφασίζει είναι – εάν εξετάσουμε το θέμα βαθύτερα – το ισχυρότερο επιχείρημα υπέρ των δημοψηφισμάτων, όσο παράδοξο και αν αυτό ακούγεται. Μόλις ο πολίτης διαπιστώσει ότι έχει κάνει το πρώτο λάθος (και αυτό θα συμβεί διότι καμμία μορφή κυβέρνησης δεν είναι αλάθητη), θα συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλη ευθύνη φέρει. Αυτό ακριβώς το αίσθημα θα τον αναγκάσει να γίνει ακόμα πιο ώριμος και ως άνθρωπος και ως πολίτης. Και στο κάτω κάτω της γραφής είναι καλύτερα να πληρώνει ο λαός για τα λάθη που έχει κάνει ο ίδιος παρά ένας απρόσωπος ηγέτης. Ο λαός δεν θα έχει να κατηγορήσει κανέναν για τα λάθη εκτός από αυτόν τον ίδιο. Ο λαός και ο καθένας από εμάς (σε ατομικό επίπεδο) πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του.

Εν κατακλείδι, η όλη κατάσταση είναι σαν να χτυπάς την γροθιά σου σε μία ξύλινη σανίδα για να την σπάσεις. Η γροθιά είναι το αίτημα για δημοψήφισμα και η σανίδα είναι η αντίσταση της κυβέρνησης στο αίτημα αυτό. Τώρα λοιπόν είναι η κρίσιμη στιγμή που η γροθιά έρχεται σε επαφή με την σανίδα. Είναι η στιγμή που είτε η αντοχή της σανίδας σταματάει την ορμή της γροθιάς είτε η γροθιά υπερνικάει την αντοχή της σανίδας και δημιουργεί το πρώτο και κρίσιμο ρήγμα.

Ελάτε λοιπόν να προσθέσετε την δύναμή σας στην γροθιά αυτή που είναι έτοιμη να σκάσει με ορμή πάνω στην σανίδα του φασιστικού μονοπωλίου εξουσίας της κυβέρνησης. Είναι η μοναδική μας ελπίδα να αλλάξει επιτέλους η κατάσταση στην πατρίδα μας.