Μακεδόνες και Ψευτομακεδόνες

Λίαν επίκαιρο το Σκοπιανό ζήτημα. Ας εξετάσουμε όμως, άσχετα από συναισθηματισμούς, εάν στέκει λογικά να ονομαστεί το κρατίδιο αυτό «Μακεδονία». Απαιτείται πολύπλευρη εξέταση του θέματος αυτού τουλάχιστον από γεωγραφική, ιστορική, εθνολογική πλευρά και πολιτική σκοπιά.

Το πρώτο κριτήριο που θα εξετάσουμε είναι το γεωγραφικό, εάν δηλαδή τα εδάφη της ΠΓΔΜ βρίσκονται εντός των ορίων της αρχαίας Μακεδονίας. Αυτό διότι ισχυρίζονται μερικοί ότι εφ’όσον τα Σκόπια καλύπτουν μέρος της αρχαίας Μακεδονίας, έχουν κάποιο δίκιο στο θέμα του ονόματος. Από ότι παρατηρούμε στον συνημμένο χάρτη όμως, ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα του κράτους των Σκοπίων ανήκουν στο κράτος των αρχαίων Μακεδόνων. Άρα γεωγραφικά τα Σκόπια δεν δικαιολογούνται να φέρουν την λέξη «Μακεδονία» στο όνομά τους.

Ναι μεν η μισή περίπου έκταση των Σκοπίων προστέθηκε (υπό ένα σύντομο χρονικό διάστημα) στην Μακεδονική αυτοκρατορία επί Φιλίππου και Αλεξάνδρου, αλλά αυτό ήταν μέρος των κατακτήσεων των αρχαίων Μακεδόνων όπως η μισή Ασιατική Ήπειρος. Συνεπώς, με την λογική ότι κάποτε εκείνα τα εδάφη ήταν Μακεδονικά, μέχρι και οι Ινδοί θα μπορούσαν να διεκδικήσουν το όνομα «Μακεδονία» για την χώρα τους. Η μοναδική διαφορά ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις είναι η απόστασή τους από την Μακεδονία (η Ινδία κείται πολύ πιο μακρυά), αλλά εφ’όσον δεν ταυτίζονται – γεωγραφικά – με την αρχαία Μακεδονία, τι σημασία έχει η απόσταση;

Κατά δεύτερον, οι σημερινοί κάτοικοι των Σκοπίων, ουδεμία σχέση έχουν είτε με αρχαίους Μακεδόνες είτε με Έλληνες γενικότερα (εκτός από μερικές μικρές Ελληνικές μειονότητες στα νότια της χώρας). Οι Σκοπιανοί είναι Σλάβοι, Αλβανοί και Βούλγαροι στην συντριπτική πλειοψηφία τους. Οι πρόγονοι των Σκοπιανών εμφανίστηκαν στην περιοχή των νοτίων Βαλκανίων περίπου 1.000 χρόνια μετά από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (γύρω στον 7^ο μ.Χ. αιώνα δηλαδή). Όταν η Μακεδονία άκμαζε, αυτοί οι άνθρωποι δεν υπήρχαν καν στην σκηνή της ιστορίας. Άρα λοιπόν ούτε σαν έθνος δικαιολογούνται να φέρουν το όνομα Μακεδονία.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ουδέποτε ο χώρος αυτός ονομαζόταν «Μακεδονία». Πριν από το 1929 ονομαζόταν «Νότιος Σερβία» και από το 1929 έως το 1941 ονομαζόταν «Βαρντάρσκα Μπανόβινα». Ο Τίτο ήταν εκείνος που έχει την «φαεινή» – αλλά επιβλαβή για την Ελλάδα – ιδέα να μετονομάσει την περιοχή αυτή σε «Μακεδονία» για να εξυπηρετήσει τα δικά του συμφέροντα. Είναι γνωστό επίσης ότι οι κατάληξη των ονομάτων των Σκοπιανών ήταν πριν το 1944 «-ωφ». Επειδή αυτή η κατάληψη παρέπεμπε σε Βουλγαρική καταγωγή, την άλλαξαν με την κατάληξη «-σκι». Οι Βούλγαροι σατυρίζουν τους Σκοπιανούς για το θέμα αυτό.

Προκύπτουν φυσικά και μερικά παράδοξα σε περίπτωση που τα Σκόπια ονομαστούν «Μακεδονία». Οι κάτοικοι αυτής της χώρας δεν θα λέγονται «Μακεδόνες»; Άρα λοιπόν, αυτομάτως δεν θα προκύψει σφετερισμός εθνικής ταυτότητας βάσει ενός τέτοιου σεναρίου; Μπορεί εμείς – σε αυτήν την εποχή τουλάχιστον – να γνωρίσουμε ότι αυτοί οι «Μακεδόνες» καμμία απολύτως σχέση δεν θα έχουν με τους αρχαίους, όμως η πλειονότητα (πλην ίσως κάποιων μορφωμένων) των ανθρώπων θα συμπεραίνει – λογικά αλλά λανθασμένα –, ακούγοντας κάποιον να λέει ότι είναι Μακεδόνας, πως είναι απόγονος των αρχαίων Μακεδόνων. Τι πιο λογικό άλλωστε;

Παρομοίως και με την «Μακεδονική» γλώσσα. Η γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων ήταν μία από τις πολλές Ελληνικές διαλέκτους, γλώσσα Ελληνική όμως. Άλλωστε οι Μακεδόνες δεν είχαν κανένα πρόβλημα συνεννόησης με τους υπόλοιπους Έλληνες και δεν χρειαζόντουσαν μεταφραστές, όπως τέτοιο πρόβλημα δεν είχε ποτέ μία οποιαδήποτε Ελληνική φυλή με μία άλλη. Αυτομάτως όμως, αν τα Σκόπια γίνουν «Μακεδονία», η φράση «Μακεδονική γλώσσα» θα αποκτήσει μία άλλη υπόσταση. Θα βαπτιστεί «Μακεδονική» μία γλώσσα η οποία καμμία απολύτως σχέση δεν έχει με τα αρχαία Μακεδονικά, καθώς η γλώσσα των Σκοπιανών ανήκει ξεκάθαρα στην Σλαβική οικογένεια γλωσσών.

Ας εξετάσουμε τώρα αν η μετονομασία των Σκοπίων σε «Μακεδονία» συμβάλει στην σταθερότητα ή στην αστάθεια της περιοχής των Βαλκανίων. Μας χλευάζουν μερικοί, υποστηρίζοντας ότι είναι παράλογες οι φοβίες της Ελλάδος που πηγάζουν από το θέμα του ονόματος των Σκοπίων. Αξίζει να δούμε τι έλεγαν πριν μερικές δεκαετίες κάποιοι από αυτούς. Η κυβέρνηση της Αμερικής επί Ρούσβελτ δήλωνε το 1944 για το ίδιο θέμα: «Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρεί ότι οποιαδήποτε αναφορά σε “Μακεδονικό έθνος” κλπ είναι αδικαιολόγητη και δημαγωγική. Δεν αντιπροσωπεύει εθνική ή πολιτική πραγματικότητα. Ενώ διακρίνει (η Αμερικάνικη κυβέρνηση) πιθανό μανδύα για επιθετικές ενέργειες εναντίον της Ελλάδος.». Τι άλλαξε από τότε λοιπόν;

Ας εξετάσουμε τώρα και μία άλλη πτυχή του θέματος, τι θα επακολουθήσει δηλαδή αν το κράτος των Σκοπίων αποκτήσει όνομα το οποίο θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία». Θα λένε οι Σκοπιανοί «Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια» ή θα λένε «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» ή ακόμα χειρότερα «Μακεδονία» σκέτο. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να καταλάβει κανείς τι πρόκειται να γίνει. Να τονίσω ότι και την «Δημοκρατία της Τσεχίας» την λέμε όλοι σκέτο «Τσεχία». Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για πολλές άλλες χώρες. Συνεπώς το να περιέχει το όνομα τον όρο «Μακεδονία» δεν έχει μεγάλη διαφορά από αυτό που ήδη όλοι απορρίπτουν, δηλαδή την διπλή ονομασία.

Τέλος ας αναφέρουμε κάποιες ρήσεις Σκοπιανών, για να δούμε τι λέει και η άλλη πλευρά:

- "We are not related to the northern Greeks who produced leaders like Philip and Alexander the Great. We are a Slav people and our language is closely related to Bulgarian." - [FYROM's Ambassador to Canada, Gyordan Veselinov in an interview with the Ottawa Citizen, 24 February 1999]

- "We are Slavs who came to this area in the sixth century... we are not descendants of the ancient Macedonians." - [FYROM'S President Mr. Kiro Gligorov, Foreign Information Service Daily Report, Eastern Europe, February 26, 1992, p. 35.]

- "We do not claim to be descendants of Alexander the Great. We are Slavs and we speak a Slav language." - [FYROM'S Ambassador in Washington, Mrs. Ljubica Acevshka, 22 January 1999]